Bolu’da 16 Mart’ta meydana gelen 4 8 büyüklüğündeki sarsıntı yalnızca vilayet genelinde değil tıpkı vakitte Bağdat Caddesi travesti Düzce Ankara ve İstanbul’da da tedirginliğe yol açtı Birebir gün içinde Bolu’da hissedilen sarsıntılar geçmişte 1944’te Bolu Gerede’de yaşanan 7 2 ve 1957’de Bolu Abant’ta yaşanan 7 1 büyüklüklerindeki zelzeleleri Bağdat Caddesi travestileri akıllara getirdi Yaklaşık 4 bin kişinin hayatını kaybettiği iki büyük sarsıntıdan sonra 1999’da 7 5 büyüklüğündeki Düzce Depremi’nden de olumsuz tarafta etkilenen Bolulular 4 8’lik sarsıntıdan sonra büyük bir paniğe Travesti Bağdat Caddesi kapıldı Pekala tarih boyunca sık sık büyük zelzelelerin meydana geldiği Bolu’da yakın gelecekte büyük bir zelzele meydana gelebilir mi İstanbul Teknik Üniversitesi İTÜ Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi ve Bilim Akademisi Üyesi Prof Dr Ziyadin Çakır ve Sakarya Üniversitesi Afet İdare Uygulama ve Araştırma Merkezi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof Dr Murat Utkucu bölgedeki zelzele riskine ait kıymetli açıklamalarda bulundu
‘YENİDEN 7’NİN ÜZERİNDE BİR ZELZELE ÜRETME İHTİMALİ DÜŞÜK’
Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Bolu Gerede kısmının 1944 yılında 7’den büyük bir zelzeleyle kırıldığını hatırlatan Prof Dr Murat Utkucu Bu yüzyıl içinde yine 7 ve üzeri büyüklükte bir sarsıntının meydana gelme mümkünlüğü düşüktür dedi 250 300 yıllık bir ortalama vakit aralığında 7 ve üzeri zelzeleler üreten bir fay boyunca 6 ila 6 4 büyüklüğünde zelzeleler meydana gelme mümkünlüğünün yakın geçmişte 7’den büyük bir zelzele meydana gelmiş olsa bile devam ettiğini vurgulayan Prof Dr Utkucu 1999’da 7 2’lik 2022 yılında ise 6 1 sarsıntıları bu bağlamda örnek olarak verilebilir diye konuştu
Kuzey Anadolu Fayı’nın 1944’te kırılan kısmının bir tehlike arz etmediğini söyleyen Prof Dr Ziyadin Çakır ise şu yorumda bulundu
1999’da yaşanan Düzce sarsıntısı kırığı kentin kuzeyine kadar geldi lakin Kuzey Anadolu Fayı ile birleşmedi Kırılmayan bu kesim 6 5 ila 7 ortasında zelzele üretebilir ve bu da Bolu’da yıkıma neden olabilir
16 MART’TAKİ 4.8’LİK ZELZELE TAM OLARAK NE SÖZ EDİYOR?
Peki yakın vakitte meydana gelen 4 8 büyüklüğündeki zelzele muhtemel büyük sarsıntı riski de göz önünde bulundurulduğunda tam olarak ne mana tabir ediyor Sarsıntının meydana geldiği bölge tehlikeli olarak görülüyor mu
Prof Dr Murat Utkucu 1999’daki Düzce zelzelesi sonrasında yaptığımız ve 2005 yılında yayımlanan bir çalışmada 1999 Düzce sarsıntısı artçı sarsıntılarının dağılımlarından Bolu da geçtiğimiz günlerde yaşanan 4 8 büyüklüğündeki zelzelenin olduğu yerde gerilmede artış olduğu ortaya konmuştur Hakikaten o bölgede 14 Nisan 2004 tarihinde M 4 3 7 Nisan 2018 tarihinde M 4 6 ve 3 Mayıs 2018 tarihinde M 4 0 büyüklüğünde sarsıntılar yaşanmıştır Sakarya Üniversitesi nde şu an devam eden TÜBİTAK takviyeli bir gerilme modellemesi çalışması Bolu da geçtiğimiz günlerde yaşanan 4 8 lik zelzelenin olduğu yerde gerilme artışının hala devam ettiğini ortaya çıkarmıştır
Prof Dr Ziyadin Çakır Bu zelzele kentin kuzeyine kadar gelen lakin Kuzey Anadolu Fayı’yla birleşmeyen ve kırılmayan o fay üzerinde meydana geldi Tehlikeli bir yer olduğunu söyleyebiliriz
Uzmanlar zelzele riskinin arttığı bölgelerle ilgili dikkat alımlı bilgiler paylaştı. Hangi bölgeler büyük risk altında?
Prof Dr Murat Utkucu Kuzey Anadolu Fayı’nın Kuzey kolunun Doğu Marmara Denizi içinde kalan kısmının 1766’dan beri zelzele üretmediği ve bir sismik boşluk olarak bilhassa İstanbul için büyük bir tehlike arz ettiği çokça lisana getirilmiştir Geyve Mekece İznik sınırından geçen Kuzey Anadolu Fayı’nın Güney kolu büyük olasılıkla en son 1419 zelzelesi ile kırılmıştır Bu fay Kuzey kola nazaran çok daha az hareketli bir fay olmasına karşın uzun müddettir sessiz olması sebebiyle 7 büyüklüğünde ya da 7’nin üzerinde sarsıntı üretecek güce sahiptir Ayrıyeten Kuzey Anadolu Fayı üzerinde yer alan Erzincan doğusundaki Yedisu Sismik Boşluğu da 1784 yılından beri büyüklüğü 7 civarı sarsıntı üretmemiş ve yaklaşık olarak 7 büyüklüğünde bir zelzele üretecek enerjiyi biriktirmiştir
Prof Dr Ziyadin Çakır Zelzele riski yalnızca zelzele bölgesinin yakın etrafı için arttı Öbür bölgeler için bu bahiste bir şey söylenemez