Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, “İnsanlarımız belirlenen basamaklar doğrultusunda sıra kendilerine geldiğinde, benim şahsi kanaatimce aşılarını olmalıdır. Ben de sıhhat çalışanı olarak birinci kümede yer alıyorum. Ben de aşılar ülkemize gelir gelmez bu aşıları olacağım” dedi.
Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, COVID-19 üzere büyük pandemilerde salgının zincirini kırmak için aşının çok pahalı olduğunu belirtti. Kayıpmaz, aşıların farklı sistemlerle geliştirildiği için kendine nazaran avantaj ve dezavantajları olduğunu lakin şuana kadar büyük bir yan tesir tespit edilmediğini söyledi.
“Aşı toplumun bağışıklanması için en aktif araçtır”
Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, COVID-19 üzere salgınlardan kurulmanın yolunun toplum bağışıklığını sağlamak olduğunu ve bunun da aşı ile mümkün olduğunu belirtti.
“Aşı toplumun bağışıklanması için en aktif araçtır. Siz bir toplumda bütün tedbirleri bırakıp toplumun tamamının yahut büyük bir kısmının hastalanmasını beklerseniz binlerce insanın vefatına sebep olursunuz. Toplum bağışıklığını sağlayabilmenin en kolay yolu aşıdır. Siz bir toplumun yüzde 60’ından fazlasını aşılayabilirseniz bu hastalığa karşı toplumda kitlesel bir bağışıklık elde etmiş olursunuz. Aşının buradaki ehemmiyeti muhakkak yadsınamaz.”
“Aşılar günümüzde 3 ana prosedürle üretilmekte”
Bilim Şurası Üyesi Doç. Dr. Kayıpmaz, aşıların temelde 3 yolla üretildiğini hatırlattı.
“Aşılar günümüzde 3 ana teknikle üretilmekte. Covid-19 aşılarında da bu 3 ana sisteme dayalı olarak çalışmalar yürütülüyor. Bunlardan birincisi messenger RNA (mRNA) denen aşı tipidir. Bu teknikle virüse ilişkin bir genetik malzeme özel şartlarda insan bedenine enjekte edilir, insan bedeninde virüse ilişkin bir proteinin yapılması sağlanır ve oluşan bu proteine de; bedenin bağışıklık sistemi karşılık olarak antikor üretir. Vektör temelli aşılarda tekrar virüse ilişkin bir genetik gereç, öbür bir virüsün içerisine konularak bedene enjekte edilir ve bedenin buna karşı antikor üretmesi sağlanır. İnaktive virüs aşılarında ise hastalık yapan tesirini yitirmiş virüs aşı içerisinde bedene verilir ve bedenin bu verilen virüse karşı antikor oluşturması hedeflenir. İnaktif virüs aşıları uzun yıllardır aşı üretiminde kullanılan inançlı bir formüldür. mRNA aşıları da daha çağdaş bir aşı teknolojisidir. Bu her 3 aşının kendine nazaran avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Değerli olan aktifliği, güvenilirliği yapılan ortaya konmuş ve ulaşılabilir her aşının bizler için pahalı olduğunun bilinmesi gereklidir.”
“Yerli aşı çalışmalarımıza yük vermemiz lazım”
Bilim Konseyi Üyesi Kayıpmaz, COVID-19 aşı çalışmalarının çok değerli olduğunu ve yerli aşıların çok daha değerli olduğunu vurgulayan
“Bizim aşıda dışa bağımlılığımızı bundan sonraki süreçte en aza indirmemiz gerekiyor. Bu aşılardan temin ediliyor ve bu aşılardan ülkemize gelecek. Lakin bizim artık kendi yerli aşı çalışmalarımıza tartı vermemiz lazım. Yerli aşı çalışmalarımızda da şuan da ön plana çıkan; Kayseri Erciyes Üniversitesi’nden Prof. Dr. Aykut Özdarendeli hoca ve takımının yaptığı çalışma bir inaktive virüs aşısıdır. Tekrar bunun yanında ülkemizde yürütülen başka yerli aşı çalışmalarında bu mRNA temelli olanlar da vardır. Burada kıymetli olan ülkemize en erken periyotta, dünya ile tıpkı anda hangi aşının en yüksek dozda getirilebildiğidir. Şu an da inaktive aşılardan birisi ile ilgili olarak 50 milyon dozluk bir muahede yapıldı. mRNa aşılardan biri ile ilgili olarak görüşmeler devam etmekte. Ayrıyeten yalnızca bu aşılar değil öteki ülkelerle de, bizim yerli aşılarımız devreye girinceye kadar mümkün olan en yüksek dozun sağlanması konusunda esasen Türkiye Cumhuriyeti Devleti görüşmelerini sürdürmekte.”
“İnsan sıhhatini düşünerek aşı olacağım”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 50 milyon doz sipariş ettik dediği aşıların ülkemizde de belli testlerden geçeceğini ve güvenilirlik onayı alması halinde aşılamanın başlayacağını belirten Kayıpmaz şöyle konuştu:
“Aşılar ülkemize geldikten sonra Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu’nun (TİTCK) yapacağı incelemelerin akabinde şayet aşılar ülkemiz standartlarına uygun bulunur ve yapılmaya başlanırsa insanlarımız bu aşıyı olmak için birbirleri ile yarışacak. Bu bahiste ben insanlarımızın aşıya karşı bir ön yargısının olduğunu düşünmüyorum. Hangi aşı olursa olsun faal ve sağlam her aşı bizim için pahalıdır. İnsanlarımız belirlenen kademeler doğrultusunda sıra kendilerine geldiğinde, benim şahsi kanaatimce aşılarını olmalıdır. Ben de sıhhat çalışanı olarak birinci kümede yer alıyorum. Ben de aşılar ülkemize gelir gelmez bu aşıları olacağım. Bugün Sıhhat Bakanımız, Cumhurbaşkanımız aşı olacaklarını açıkladılar. İnsan sıhhatini düşündükleri için, sıhhat odaklı düşündükleri için aşı olacaklarını söz ettiler. Ben de insan sıhhatini düşünerek aşı olacağım. Zira ben riskli bir gruptayım ve acil serviste çalışan bir tabip olarak bu virüsle müsabaka riskim var.” (İHA)
